Περί εμπρησμών και άλλων δαιμόνιων

Τα ξημερώματα της Τρίτης 19 Απριλίου, κάποιοι έβαλαν φωτιά μέσα στο κτίριο της εβραϊκής συναγωγής στην Κέρκυρα. Ενέργεια πρωτοφανής για την πρόσφατη ιστορία του νησιού, που παραπέμπει σε άλλους σκοτεινούς καιρούς, μισαλλοδοξίας και κοινωνικής αναταραχής.

Η συγκυρία αυτής της ενέργειας μοιάζει διόλου τυχαία

Η συγκυρία αυτής της ενέργειας μοιάζει διόλου τυχαία και τραυματίζει όχι μόνο την εικόνα του νησιού εν όψει της έναρξης της τουριστικής περιόδου, αλλά και την ψυχική οικονομία  της ιδιαίτερης κουλτούρας που χαρακτηρίζει αυτό τον τόπο.

Οι δράστες αυτής της ενέργειας στόχευαν στο να δηλώσουν την παρουσία τους με τρόπο ισοπεδωτικό και κατά κάποιο τρόπο ξένο για τις συνήθεις πολιτιστικές σταθερές του μέσου Κερκυραίου. Οι άνθρωποι σε αυτό το νησί, τουλάχιστον μέχρι πρότινος, δείχνουν να εκτιμούν τα ετερόκλητα σημεία που σχηματίζουν το μωσαϊκό της τοπικής ιστορίας.

Η μαγιά της πολυ-πολιτισμικότητας

Ακόμα και όταν το  πλαίσιο που εκφράζεται αυτή η ανοχή προς το διαφορετικό, τις μέρες μας έχει χρωματιστεί με το ιδιοτελές πρόταγμα της προσέλκυσης τουριστών, η μαγιά της πολυ-πολιτισμικότητας  υφίσταται σε κάθε άρθρωση λόγου, σε κάθε επιτελεστική διεκπεραίωση της καθημερινότητας των κατοίκων της Κέρκυρας. Είναι ένας  σοβάς αρχαίος κάτω από αλλεπάλληλα επιστρώματα χρώματος, (πολλές φορές κακόγουστα   επιλεγμένου) που στεγανοποιεί το συλλογικό φαντασιακό της Κέρκυρας από το σαράκι του μίσους προς το «ξένο». Για την ακρίβεια, οι Κερκυραίοι φαντάζουν οι ίδιοι ως εγγύς «ξένοι» σε πολλούς από τους ελλαδίτες  συμπατριώτες μας. Όλα αυτά, αποτελούσαν μια βεβαιότητα μέχρι πρότινος, κάτι όμως αλλάζει…

Οι παραλληλισμοί που μπορεί να αναγνώσει κάποιος στην ιστορία είναι πολλοί

Η εποχή που διανύουμε είναι παράδοξη. Η αμφισημία που τη χαρακτηρίζει  άπτεται στις διαμετρικά αντίθετες τάσεις μιας αντιδραστικής και φοβικής εσωστρεφείας και μιας αναπόφευκτης έκθεσης στα πανγκοσμιοποιημένα  δρώμενα, μιας νέας εποχής ζύμωσης και αλληλεξάρτησης των διακρατικών πολιτικο-οικονομικών εξελίξεων. Οι παραλληλισμοί που μπορεί να αναγνώσει κάποιος στην ιστορία, είναι πολλοί και τρομαχτικοί. Από τη μια το οικονομικό σύστημα που μας ορίζει (τουλάχιστον αυτό φαίνεται να είναι κοινώς αποδεκτό) περνάει μια από της περιοδικές κρίσεις του, και από την άλλη η κοινωνική αλλαγή που έπεται μιας τέτοιας κρίσης, δημιουργεί ένα κενό οραματισμού και σκεπτόμενης πράξης που μπορεί να οδηγήσει σε φαινόμενα ανομίας. Με την έννοια της ανομίας, περιγράφεται μια κατάσταση, όπου οι δεδομένες αξίες μιας κοινωνίας μετατρέπονται σε κενές φόρμες, και δεν μπορούν να ενημερώσουν την κοινωνική και πολιτική πράξη.

Ιδανική φωλιά για το «αυγό του φιδιού»

Αυτό το έλλειμμα κατεύθυνσης, έχει αποτελέσει ιστορικά, ιδανικό φυτώριο για τον άλογο φόβο και τη μισαλλοδοξία, την ιδανική φωλιά για το «αυγό του φιδιού». 

Δεν είμαστε όμως αμέτοχοι σε αυτό. Ο φόβος φαίνεται να υποδαυλίζεται από τις εμπρηστικές ιδεοληψίες κάποιων πολιτικών χώρων, από την αυθαιρεσία και έπαρση της εξουσίας, από την εξατομίκευση και την ιδιώτευση, την απομάκρυνση από το κοινωνικό και πολιτικό γίγνεσθαι.

Είναι καιρός να γίνουν οι συνδέσεις και να αφυπνιστούν οι συνειδήσεις ,να μην επαναληφθεί επώδυνα η ιστορία, ούτε εδώ ούτε πουθενά.