Η Καλλιόπη

Στα ύστερα παιδικά μου χρόνια πήρα και εγώ το μερίδιο μου από την προσκοπική ζωή. Οι τρίχες στο μουστάκι μου μόλις είχαν αρχίσει να αχνοφαίνονται όταν γράφτηκα στο νεοσύστατο 7ο σύστημα προσκόπων Κέρκυρας, που η ίδρυση του συνέπεσε με την δική μου είσοδο στον προσκοπισμό.

Ήταν ένα καινοτόμο σύστημα που συστάθηκε από τα πλέον ανήσυχα πνεύματα ανάμεσα στις τάξεις των προσκόπων του νησιού, και κάπως επαναστατικό, θα έλεγε κανείς, σε σχέση με την αυστηρή ιεραρχία και πειθαρχεία που ήταν το τότε καθεστώς της πλειονότητας των προσκοπικών θεσμών. Ανάμεσα στις πολλές εμπειρίες που έζησα κατά την συμμετοχή μου στις δραστηριότητες του συστήματος, η πιο απολαυστική και γεμάτη ήταν αυτή της κατασκήνωσης. Ήταν βλέπετε η πεμπτουσία της προσκοπικής ζωής, γιατί η αγάπη προς την φύση και η ικανότητα να ζεις υπό την έκθεση των φυσικών στοιχείων αποτελούσε και αποτελεί το κύριο μέλημα κάθε προσκόπου. Στην κατασκήνωση λοιπόν αυτοί οι υψηλοί σκοποί έβλεπαν την εκπλήρωση τους και σίγουρα παράλληλα με αυτό οι νεαροί πρόσκοποι είχαν την ευκαιρία να ζήσουν πολλές διασκεδαστικές εμπειρίες. Μια τέτοια εμπειρία στάθηκε η αφορμή και για αυτή την διήγηση.

Ήταν μέσα καλοκαιριού του έτους 1992 με την θερμοκρασία σκαρφαλωμένη στα γνωστά ύψη των κερκυραϊκών καλοκαιριών. Ζέστη και υγρασία του χαμού, όπως έλεγαν οι γεροντότεροι. Αυτό όμως δεν μπορούσε να κάμψει των ενθουσιασμό μας καθώς ήταν η εποχή που όλες οι γνώσεις που είχαμε αποκομίσει θα έμπαιναν σε δοκιμασία. Το άναμμα της προσκοπικής πυράς, οι διάφοροι κόμποι και οι κατασκευές που είχαμε διδαχθεί κατά την διάρκεια του χειμώνα θα έμπαιναν σε εφαρμογή στο περιβάλλον της ζωής δίπλα στην φύση. Παράλληλα η κατασκήνωση ήταν ένα μέρος παιχνιδιού και αθλημάτων, άμυλας και συναγωνισμού ανάμεσα στις διαφορετικές προσκοπικές ενωμοτίες του συστήματος μας. Καθώς τα περισσότερα παιδιά που συμμετείχαν στο σύστημα προέρχονταν από την ίδια γειτονία, η κατασκήνωση αποτελούσε μια ακόμη ευκαιρία για σκανδαλιές και πειράγματα, εκδηλώσεις της παιδικής ζωής που ποτέ δεν έλειπαν από τις σχέσεις των παιδιών της κάπως “μπρούτας” συνοικίας που μεγάλωσα.

Όλα αυτά θα λάβαιναν χώρα σε μια πραγματικά ειδυλλιακή τοποθεσία, στο βόρειο μέρος του νησιού, στην περιοχή του Αγίου Σπυρίδωνα που φημιζόταν για το φυσικό της κάλος. Όταν έφτασε λοιπόν αυτή η άγια μέρα, ήμασταν όλοι πανέτοιμοι. Έσω έτοιμος ήταν το προσκοπικό μας μότο, και σίγουρα ήμασταν σε αναμμένα κάρβουνα από καιρό για την εμπειρία της κατασκήνωσης. Δέκα μέρες μακριά από τους γονείς, παρέα με φίλους και φυσικά τους μεγαλύτερους προσκόπους, που για πολλούς από εμάς αποτελούσαν πρότυπο. Την παραμονή της μέρας που θα αποχωρούσαμε συντεταγμένα για το βόρειο μέρος του νησιού, ετοιμάσαμε τα σακίδια μας όλο αδημονία και περίσσια προσοχή για να μην αμελήσουμε κανένα από τα πράγματα έπρεπε να έχουμε μαζί μας. Η καραβάνα και η πίντα για το φαγητό και το νερό, ο υπνόσακος για τον ύπνο, τα προσκοπικά μας μαντίλια και φυσικά τα απαραίτητα μπουκαλάκια με αντικουνουπικό υγρό τοποθετήθηκαν στους σάκους μας επιμελώς πριν πέσουμε για έναν ύπνο ταραγμένο, από την ανυπομονησία για την μεγάλη μέρα που ξημέρωνε. Την επόμενη μέρα, ξυπνήσαμε από τα άγρια χαράματα και φορτωμένοι με τα σακίδια μας κινήσαμε για το καθιερωμένο ραντεβού έξω από το προσκοπικό σύστημα. Μικροί και μεγάλοι βρίσκονταν σε ενθουσιώδη διάθεση και σύντομα φτιάξαμε σειρές προκειμένου να μεταβούμε όλοι μαζί στα μεγάλα λεωφορεία που μας περίμεναν αραγμένα στον δρόμο μπροστά από το κτήριο του προσκοπικού συστήματος.

Η διαδρομή ήταν διανθισμένη από πειράγματα και καλαμπούρια μεταξύ των παιδιών και τα απαραίτητα προσκοπικά τραγούδια που πλημμύρισαν τα λεωφορεία με των ήχο των παιδικών φωνών. Δεν έλειψαν φυσικά και τα περιστατικά ναυτίας, όπου κάποιο παιδί, μην αντέχοντας τις δαιδαλώδεις στροφές του οδικού δικτύου του νησιού εκκένωσε το περιεχόμενο του στομαχιού του στις σακούλες για τον εμετό που μας παρέχονταν κατά την είσοδο στα λεωφορεία. Ευτυχώς δεν ήταν πολλοί αυτοί που δεν άντεχαν. Όταν κάποια στιγμή φτάσαμε στο προκαθορισμένο σημείο που θα κατασκηνώναμε ξεκίνησε ευθύς αμέσως η πολυάσχολη διαδικασία του στησίματος της κατασκήνωσης. Κάθε ομάδα, ενωμοτία όπως ονομαζόταν στην προσκοπική γλώσσα, ήταν επιφορτισμένη με μια διαφορετική δουλειά. Άλλοι έσπευσαν να στήσουν τις σκηνές που μέσα τους θα κοιμιζόμασταν όλοι μαζί την νύχτα, άλλοι φρόντισαν να στίσουν την πύλη και την περίφραξη της κατασκήνωσης και κάποιοι άλλοι με κασμάδες και φτυάρια έσκαψαν τον λάκκο της Καλλιόπης. Το μέρος που θα έκανε την ανάγκη του για δέκα μέρες όλος ο πληθυσμός, μικροί και μεγάλοι δίχως διακρίσεις. Αυτή η αγγαρεία ήταν σίγουρα η πιο επίπονη, για τον λόγο αυτό την έκαναν τα μεγαλύτερα παιδιά του συστήματος. Όταν τελικά, ιδρωμένοι και κατάκοποι τελείωσαν το σκάψιμο, μπροστά τους έχασκε ένας λάκκος με βάθος γύρω στα δύο μέτρα και ενάμισι μέτρο πλάτος, με ένα καπάκι με μια στρογγυλή τρύπα στην μέση, που το τοποθέτησαν από πάνω και που ήταν κατασκευασμένο από παλιές τάβλες οικοδομής.

Σύντομα η κατασκήνωση ήταν έτοιμη και έσφυζε από ζωή. Αλλού ήταν η μεριά που έβαλαν τις σκηνές τους οι πρόσκοποι, αλλού τα λυκόπουλα της αγέλης και αλλού τα μεγαλύτερα παιδιά, οι λεγόμενοι ανιχνευτές. Στην μέση της κατασκήνωσης σε ένα ανοιχτό χώρο δέσποζε η σκηνή του αρχηγείου. Μπροστά σε αυτή την σκηνή μαζευόμασταν κάθε πρωί πριν το πρωινό για την καθιερωμένη επιθεώρηση και από αυτή την θέση λαμβανόταν από κάθε ομάδα οι δράσεις και οι απαραίτητες υπηρεσίες που γίνονταν σε ημερήσια βάση. Άλλοι επιφορτίζονταν με το φύλαγμα της σκοπιάς την νύχτα, άλλοι με την υπηρεσία στα μαγειριά, την καθαριότητα των κοινόχρηστων χώρων, άλλοι με το να προσέχουν τα λυκόπουλα και τέλος οι πιο άτυχοι με την πιο επίφοβη και μισητή υπηρεσία, την συντήρησή και το καθάρισμα της Καλλιόπης.

Θυμάμαι ότι ήμουν τόσο τρομοκρατημένος από την θέα της Καλλιόπης και κυρίως από την μυρωδιά που αναδυόταν από αυτό τον τρισάθλιο λάκκο, που τις δέκα μέρες που βρισκόμουν εκεί δεν την επισκέφθηκα ούτε μια φορά για να κάνω την ανάγκη μου. Μονό η σκέψη μιας τέτοιας επίσκεψης ήταν αρκετή για να προκαλέσει σοκ στο σύστημα μου και να με κάνει να στουμπώσω εντελώς. Παρ όλες τις προσπάθειες μου όμως προς αποφυγή αυτής της μοίρας, δεν υπήρχε περίπτωση να γλιτώσω από τουλάχιστον μια επίσκεψη εκεί, υπό την μορφή υπηρεσίας καθαριότητας, το λεγόμενο “κουπί”. Έτσι εύστοχα ονόμαζαν οι πρόσκοποι την διαδικασία απολύμανσης στην Καλλιόπη, που συμπεριλάμβανε στην κυριολεξία ένα είδος κουπιού. Το κουπί ήταν ένα μεγάλο μακρύ ξύλο που η ομάδα που είχε την υπηρεσία Καλλιόπης έπρεπε να βάλει μέσα στο λάκκο, και αφού ρίξει κάμποσο ασβέστη να κάνει ένα καλό ανακάτεμα του χημικού με το περιεχόμενο του λάκκου. Ήταν απίστευτα αηδιαστικό αυτό το καθήκον αλλά όσο επίπονη και βρομερή ήταν αυτή η υπηρεσία, τόσο μεγάλη ήταν και οι καζούρα και οι αστεϊσμοί που την συνόδευαν. Ολόκληρη η κατασκήνωση κορόιδευε και περίπαιζε όσους άτυχους είχαν αυτό το καθήκον ανά περίπτωση και κανείς δεν γλίτωνε από την σειρά του. Δεν υπήρχε λοιπόν τρόπος να αποφύγεις το κουπί και έτσι όπως κάθε πράγμα που δεν μπορείς να αποφύγεις προσπαθούσες να το διασκεδάσεις.

Ήμασταν είδει γύρω στις πέντε μέρες στην κατασκήνωση όταν κατά την πρωινή επιθεώρηση ακούσαμε με τρόμο το όνομα της δικής μας ενωμοτίας να καλείται για να διεκπεραιώσει το αποτρόπαιο καθήκον. Η ομάδα μας αποτελούταν από οχτώ αγόρια και τρία κορίτσια και όλοι σκυθρωποί περιμέναμε καρτερικά να λάβουμε οδηγίες ως προς τον καθαρισμό και την συντήρηση του ακατονόμαστου λάκκου. Η Καλλιόπη είχε στοιχειώσει σαν εφιάλτης τα όνειρα μας, αλλά πλέον δεν υπήρχε γυρισμός για μας, Όπως κάθε ενωμοτία με την σειρά της, έτσι και οι Αετοί, η δική μας ομάδα έπρεπε τώρα να αναλάβει το κουπί. Πόσο ειρωνικό ήταν άραγε, εμείς που είχαμε το όνομα του μεγαλειώδους πτηνού, εμείς οι βασιλείς των αιθέρων που κερδίζαμε τους αντίπαλους μας τους Σκίουρους σε όλους τους προσκοπικούς διαγωνισμούς να επιφορτιστούμε τώρα με αυτό το θλιβερό και εξευτελιστικό καθήκον! “Η υπηρεσία της Καλλιόπης σε κάνει να χτίσεις χαρακτήρα” ήταν τα παρηγορητικά λόγια του αρχηγού της κατασκήνωσης, που με λακωνικό τρόπο μας έδωσε να καταλάβουμε το πως έπρεπε να χειριστούμε το ζήτημα. “Πρώτα ρίχνεις τον ασβέστη μέσα και μετά από μια ασφαλή απόσταση ανακατεύεις με το το ξύλο, ακριβώς σαν να κάνεις κουπί” μας είπε και μας άφησε να ανηφορίσουμε για το απόμακρο ύψωμα που είχε χωροθετηθεί η φρικαλέα τρύπα της αφόδευσης. Καθώς ανηφορίσαμε τον λόφο άρχισαν οι τσακωμοί και οι αντεγκλήσεις μεταξύ μας για το ποιος ή ποια θα έκανε τι. Τα κορίτσια επικαλούμενα την ευαισθησία τους αυτοεξαιρέθηκαν από την όλη διαδικασία και τα αγόρια άρχισαν να διαπληκτίζονται αναφορικά με το ποιος είχε φυλάξει τις περισσότερες σκοπιές και ποιος ήταν άρρωστος. Όλοι έκαναν ότι μπορούσαν για να αποφύγουν το κουπί, μέχρι το σημείο που αποκάμαμε με τις διαφωνίες και αποφασίσαμε να τραβήξουμε κλήρο. Όπως φοβόμουν, καθώς η τύχη ήταν συχνά εναντίον μου, ο κλήρος έπεσε σε εμένα και ένα άλλο αγόρι και έτσι αποφασίσαμε από κοινού πως εγώ σαν πιο ψωμωμένος θα ανακάτευα με το κουπί όσο αυτός θα έριχνε τον ασβέστη από πάνω.

Η παρουσία του λάκκου μας έγινε γνωστή από την αποφορά του αρκετά πριν φτάσουμε στην κορυφή του υψώματος. Όταν τελικά φτάσαμε στον προορισμό μας η βρώμα ήταν ανυπόφορη. Για να μπορέσουμε λοιπόν να κάνουμε την δουλειά μας βάλαμε τα προσκοπικά μαντίλια γύρω από το πρόσωπα μας, έτσι ώστε να καλύπτουν τα στόματα και κυρίως τις μύτες μας και ξεκινήσαμε το έργο μας. Όσο οι άτυχοι δύο που είχαν τραβήξει τον κλήρο δούλευαν οι υπόλοιποι είχαν σχηματίσει ένα κύκλο γύρω από το ξύλινο περίβλημα της Καλλιόπης και καλαμπούριζαν ασταμάτητα “ορέ τραβάτε καλό κουπί” φώναζαν “αμπώστε την βάρκα” και άλλα πολλά περιπαιχτικά που έκαναν την δουλειά μας ακόμα πιο γελοία. Άρχισα να γελάω και εγώ παρά την αηδία μου και είχα σχεδόν ξεχάσει το πόσο βρώμικο ήταν το καθήκον μου όταν όλα αυτά διακόπηκαν απότομα και αιφνίδια από τον ήχο του ξύλου που υποχωρεί και ένα ξαφνικό παφλασμό. Δύο από τα αγόρια που βρίσκονταν περιμετρικά του λάκκου φαίνεται πως το παράκαναν με τον χαβαλέ και τα χοροπηδητά με αποτέλεσμα να υποχωρήσει το ξύλινο καπάκι και να βρεθούν φαρδιοί πλατιοί μέσα στο λάκκο με τις ακαθαρσίες και τον ασβέστη.

Φυσικά η πρώτη αντίδραση των υπολοίπων ήταν να ξεκαρδιστούν αυτομάτως στα γέλια. Γελάσαμε τόσο πολύ που μας έπιασε το στομάχι μας. Σύντομα όμως οι εκλύσεις των δύο αγοριών για βοήθεια μας επανέφεραν στην τάξη. Ευτυχώς το κουπί ήταν γερό και μακρύ και έτσι τα δύο παιδιά αρπάζοντας το μπόρεσαν να τραβήξουν τον εαυτό τους έξω από την τρύπα. Τώρα όμως υπήρχε και το ζήτημα του πως θα επέστρεφαν σε αυτή την ελεεινή κατάσταση πίσω στην κατασκήνωση. Θα ήταν καταστροφικό για το κύρος τις ενωμοτίας μας να μαθευτεί κάτι τέτοιο, θα γινόμασταν ο περίγελος των πάντων. Έτσι όσο αστεία και αν ήταν αυτή η ιστορία έπρεπε πάση θυσία να κρατηθεί μυστική. Πως όμως να κρατήσεις κρυφό ένα τόσο βρώμικο μυστικό;

Τελικά αποφασίσαμε να στείλουμε τα κορίτσια να ζητήσουν την βοήθεια του αρχηγού, που σύντομα κατέφτασε υπομειδιάζοντας. Ήταν ένας τρυφερός άνθρωπος, με οξυμένη όμως αίσθηση του χιούμορ και ήταν αυτό το χαρακτηριστικό που τον ώθησε να δει ευθύς αμέσως την γελοία πλευρά της κατάστασης. Με συνοπτικές διαδικασίες και γελώντας κάτω από τα μουστάκια του έστειλε δύο αγόρια να προμηθευτούν καθαρά ρούχα και δυο μπιτόνια νερό από την κατασκήνωση. Στην συνέχεια μας υποσχέθηκε πως θα κρατούσε αυτό το περιστατικό μυστικό από τους υπόλοιπους αρκεί και εμείς να μην το χρησιμοποιούσαμε ως αιχμή του δόρατος για τα πειράγματα μας απέναντι στα δύο άτυχα παιδιά. Έτσι και έγινε. Σύντομα τα δύο αγόρια πλύθηκαν όσο καλύτερα μπορούσαν, άλλαξαν ρούχα και όλοι μαζί κατηφορίσαμε τον δρόμο για την κατασκήνωση προσποιούμενοι τις πάπιες. Τελικά αποδείχθηκε πως δεν είχα άδικο που απέφευγα την Καλλιόπη και κάπου εκεί τελείωσε και η επαφή μου με το όλο πράγμα, καθώς ο αρχηγός φρόντισε να μην μας ξαναναθέσει την συγκεκριμένη υπηρεσία. Το μυστικό παρέμεινε κρυφό μέχρι την στιγμή που άρχισε να γράφεται αυτή η ιστορία και ακόμη και τώρα δεν θα αποκαλύψω την ταυτότητα των αγοριών που έπεσαν στην Καλλιόπη γιατί τέτοια μοίρα δεν την εύχεσαι ούτε στον χειρότερο εχθρό σου.