Η Χρυσή Αυγή ως ταινία τρόμου

Η Χρυσή Αυγή ως ταινία τρόμου

Του Γιώργου Ανδριώτη

«Χωρίς αμφιβολία η εποχή μας…. προτιμά την εικόνα από το αντικείμενο, την αναπαράσταση από την πραγματικότητα, το φαίνεσθε από το είναι…. Το ιερό γι’ αυτήν δεν είναι παρά η ψευδαίσθηση, και το ανίερο η αλήθεια.»

Feuerbach

 

Η χρυσή αυγή αποτελεί για την χώρα μας ένα πολιτικό μόρφωμα που παρότι υπήρχε υπογείως εδώ και κάποιες δεκαετίες, απέκτησε ουσιαστική πολιτική υπόσταση από την έλευση της κρίσης και ύστερα.  Οι εκλογές του 2008 φανέρωσαν ένα δομικό κενό στην εγχώρια πολιτική πραγματικότητα, ένα κενό που εκμεταλλεύθηκε η χρυσή αυγή.

Το κενό αυτό προέκυψε ως αποτέλεσμα της αποσάθρωσης μιας κρατικοδίαιτης και εικονικής παραγωγικής βάσης της οικονομίας, και της χρεοκοπίας μιας πολιτικής παράδοσης πελατειακού χαρακτήρα. Η χρυσή Αυγή εκμεταλλευόμενη την σύνθλιψη συγκεκριμένων κοινωνικών στρωμάτων εμφανίστηκε σαν μια πιθανή λύση, αμεσότερη και πιο οικεία από την αποδυναμωμένη διεθνιστική αριστερά, σαν μια δύναμη αμόλυντη από την πολιτική διαφθορά, και κυρίως σαν μια δύναμη που προτείνει άμεσες λύσεις στα προβλήματα του τόπου, που από πολλούς εκλαμβάνονται ως συνέπεια της παγκοσμιοποίησης και επικεντρώνονται στο υπό-φαινόμενο της μετανάστευσης.
 

 Η Χ.Α παρουσιάζεται σαν ένα αυθεντικό ελληνικό πολιτικό σχήμα που αντιμάχεται την παγκοσμιοποίηση, προωθώντας θεωρίες περί πλανητικής κυβέρνησης, ελευθερο-τεκτονικών συνομωσιών, μεθοδευμένου εξισλαμισμού της Ελλάδας, υποδαυλίζοντας τα εθνικιστικά και ξενοφοβικά ανακλαστικά μιας κοινωνίας που μετασχηματίσθηκε ασύνταχτα τα τελευταία πενήντα χρόνια από αγροτική σε αστική, διατηρώντας αυτούσια τα παρωχημένα της στεγανά και την «μικροτοπίτικη» νοοτροπία.

Η Χ.Α κατηγορεί τους πολιτικούς της αντιπάλους ως ενεργούμενα σκοτεινών κύκλων και ξένους δάχτυλους. Αυτή η πολιτική πρακτική του «ψαρέματος σε θολά νερά» αποδίδει κυρίως στην δυστυχώς μεγάλη μάζα από αναξιοπαθούντες ενός εκπαιδευτικού συστήματος, που για χρόνια παρήγαγε «φωτοτυπικά μηχανήματα» και «ολικούς αρνητές» της ουσιαστικής παιδείας.

Το έδαφος για την Χ.Α προετοιμάζεται εδώ και χρόνια στην Ελλάδα με βασικό συντελεστή την μονόπλευρη και κομπλεξική ανάγνωση της ιστορίας, τις αλλεπάλληλες χειρουργικές επεμβάσεις στο εκπαιδευτικό σύστημα, την εκδοτική αγυρτεία, την αμφισημία της Ελληνικής ταυτότητας, τα ιστορικά λάθη της εξωτερικής πολιτικής και την καταπιεσμένη εκδικητικότητα ενός ραγιαδισμού που ακόμα μας ταλανίζει.

Είναι όμως αλήθεια η Χρυσή Αυγή αυτό που διατυμπανίζει ότι είναι;
Η απάντηση κρύβεται στην πρακτική της Χ.Α, μια πρακτική που απέχει χαρακτηριστικά από τον καθαρό εθνικοσοσιαλισμό αλλά και από τον εθνικισμό. Παρότι φαινομενικά η ρητορική της είναι άκαμπτη στην πραγματικότητα τα παραθυράκια που αφήνει δια της θολούρας και της μεθοδευμένης υπεκφυγής είναι αρκετά μεγάλα για να  επιτρέπουν να διέρχονται εντός τους «ελέφαντες ιδιοτέλειας», προσωπικών συμφερόντων και πολιτικής καιροσκοπίας.

Οι καταφανείς εθνικοσοσιαλιστικές καταβολές της Χ.Α, όπως ταυτοποιούνται σε επίσημα κείμενα των έντυπων που εκδίδει αλλά και στα εικονίσματα και σύμβολα που ασπάζονται οι εκπρόσωποι της, αμφισβητούνται διαρκώς από την ίδια. Η αποκαλύψεις της πρόσφατης δικαστικής υπόθεσης, που αφορά στις δραστηριότητες σημαντικών στελεχών της, φανερώνουν ότι ο αυτοαποκαλούμενος «λαϊκός σύνδεσμος Χ.Α» φαίνεται να διατηρεί επιλεκτικές σχέσεις με ομάδες μεταναστών, επιτιθέμενος φαινομενικά σε κάποιες, εκμεταλλευόμενος κάποιες άλλες, και αφήνοντας πάλι συγκεκριμένες ομάδες (βλέπε Κινέζοι) εκτός του στόχου.

Ποίο ακριβώς είδους φυλετισμού και εθνικισμού αντιπροσωπεύει η Χ.Α; Όταν (σύμφωνα με κατάθεση μέλους της Χ.Α που κυκλοφόρησε στα ΜΜΕ) στελέχη της συνάπτουν "ειδικές" σχέσεις εκμετάλευσης με μετανάστες, και πόσο μάλλον, όταν ακόμα και τα περιβόητα μαθήματα «ελληνικής ιστορίας» και «πατριδογνωσίας» που προσφέρει στα μέλη της παραδίδονται, σε τουλάχιστον μια περίπτωση (σύμφωνα πάλι με την κατάθεση μέλους της Χ.Α), από «αλβανίδα που δεν θα γίνει ποτέ ελληνίδα».

Περά από τον σαθρή σχέση της ρητορικής της οργάνωσης με την πραγματική της πρακτική, υπάρχουν και άλλα χαρακτηριστικά που υποδεικνύουν την εικονικότητα της σαν πολιτικό μόρφωμα. Το κυριότερο ίσως είναι η εμμονή και επιμονή της οργάνωσης στην σκηνοθεσία των δημόσιων εκδηλώσεων της. Μια σκηνοθεσία, που προς όφελος μιας εξιστόρησης μεγαλείου, δύναμης και ανδραγαθημάτων, δεν διστάζει να καταφύγει στο ξεκάθαρο ψεύδος. 

Στην συνάντηση της Χ.Α στις 30/11/13 στο Σύνταγμα η επίσημη ιστοσελίδα της οργάνωσης μιλούσε για 50.000 παρευρισκόμενους εθνικιστές*, ενώ οι εκτιμήσεις της αστυνομίας μιλάνε για 2.000 με 3.000 άτομα. Τι πιο κωμικοτραγικό από την περίπτωση της Θάσου, όταν σε συσσίτιο της χρυσής αυγής που πήγαν ελάχιστοι άνθρωποι, η τοπική Χ.Α έδωσε στη δημοσιότητα φωτογραφίες με ανθρώπους που πήγαν για να διαμαρτυρηθούν, παρουσιάζοντας τους ως δικό της κοινό. 

 Συγκεντρώσεις με θεαματικούς σχηματισμούς, φωτογραφίες του πλήθους από συγκεκριμένες γωνίες και πλάνα “πνιγμένα” από μαιάνδρους και γαλανόλευκες σημαίες που σε πολλές περιπτώσεις μοιράζονται στον κόσμο από πριν. Η κάλυψη με βίντεο, από φιλικά κανάλια ή και από την ίδια την οργάνωση, είναι επιβεβλημένη και αν η συγκέντρωση του κόσμου δεν είναι ικανοποιητική επιστρατεύεται ο ευρυγώνιος φακός του φωτογράφου. 

Το χρυσαυγίτικο θέαμα επιβάλλει πάντα πολύ καλή σκηνοθεσία, μοντάζ επαγγελματικών προδιαγραφών, και πολλές φορές πολλούς κομπάρσους, καθώς για όσους δεν το γνωρίζουν οι χρυσαυγίτες μετακινούνται από πόλη σε πόλη για να ενισχύσουν την εικόνα του κάθε τοπικού γραφείου της Χ.Α. Προφανώς κάθε πολιτικός χώρος προσπαθεί να ερμηνεύσει την πραγματικότητα με μια τάση μεροληψίας προς τον εαυτό του, αλλά η χρυσή αυγή υπερβάλει σε τέτοιο βαθμό που μοιάζει να ζει σε μια άλλη πραγματικότητα. Η αλήθεια όμως είναι ότι ζει στην ίδια πραγματικότητα με εμάς, παίζοντας όμως ένα επικοινωνιακό παιχνίδι γκεμπελικής έμπνευσης. 

Η χρυσή αυγή είναι ένα κόμμα του “φαίνεσθε” 
Του εντυπωσιασμού - μια υπερπαραγωγή χωρίς υπόβαθρο - Αποτελεί ένα σύμπτωμα της παγκοσμιοποίησης που υποτίθεται ότι πολεμάει. Ως γνήσιο παιδί της μετά-νεοτερικότητας λειτουργεί και υπάρχει πρώτα σε ένα εικονικό πεδίο και δευτερευόντως ως υπαρκτή πολιτική πρόταση.

Πίσω από την ρεκλάμα του «λαϊκού συνδέσμου» δεν υπάρχει σχεδόν τίποτα. Θα μπορούσε να παρομοιαστεί με μια ταινία τρόμου (όπως το the Blair witch project), που έχει δώσει όλο το βάρος στο marketing, τα ιδικά effects και την σκηνοθεσία, ενώ απουσιάζουν πλήρως το σενάριο και οι ερμηνείες.

Θα συνεχίσουμε να παρακολουθούμε άραγε για πολύ ακόμα αυτή την ταινία;

*Στο κείμενο χρησιμοποιήθηκαν στοιχεία που συνέλεξε ο εκπαιδευτικός Θέμος Ελαιάτης, ύστερα από έρευνα στους επίσημους ιστότοπους των τοπικών πυρήνων της Χρυσής Αυγής,