Θολές εντυπώσεις - Περί εγγύτητας

μέρος πέμπτο

Σε νεαρή ηλικία, ταξιδεύοντας στις χώρες της βόρειας Ευρώπης, διαπίστωσα ότι είναι κοινός τόπος σε αυτά τα μέρη, να αποφεύγεις να κοιτάς τους ανθρώπους στα μάτια. Αυτό δεν σημαίνει ότι οι ματιές ποτέ δεν διασταυρώνονται στον Βορά, απλά ένα αόρατο ρολόι επιβάλει την διάρκεια αυτού του κοιτάγματος να είναι σύντομη και φευγαλέα.

Η παρατεταμένη ή έντονη συνάντηση των βλεμμάτων θεωρείτε σημάδι επιθετικότητας ή κάποιας άλλης βουβής διείσδυσης στον απαραβίαστο ιδιωτικό άβατο των Βόριο-ευρωπαίων, και η αθέτηση αυτής της φαινομενικά κοινής σιωπηλής κατανόησης μπορεί εύκολα να παρεξηγηθεί.

         

Σε αντίθεση με αυτή την πρακτική οι άνθρωποι του Νότου και της ανατολικής Μεσογείου έχουν την τάση να κοιτούν έντονα τους ξένους. Θεωρούν το κοίταγμα στα μάτια σαν ένδειξη ειλικρίνειας καθώς και ο έρωτας χρησιμοποιεί την γλώσσα των ματιών για να εκφράσει το πάθος του, έτσι επιτρέπει στις μυστικές συνεννοήσεις των εραστών να λαβαίνουν χώρα υπό το φως του ηλίου. Περιδιαβαίνοντας τις συνοικίες της Βηθλεέμ ένιωθα το βλέμμα ολόκληρης της πόλης να είχε στραφεί πάνω μας, σαν να αποζητούσε να δηλώσει την παρουσία της γύρω μας. Μια παρουσία αγέρωχη και κοπιαστική σε μια συνθήκη δυσβάσταχτη.

Το δεύτερο στοιχείο της τοπικής κουλτούρας που καταλάβαινα ότι δυσκόλευε τους συνταξιδιώτες μου ήταν η διαφορετική διαχείριση και οριοθέτηση του προσωπικού χώρου. Στις πολύβουες υπαίθριες αγορές, στις γραμμές αναμονής των σημείων ελέγχου, στον περιορισμένο χώρο ενός κοινού λατρευτικού τυπικού, οι ντόπιοι κατάλυαν συστηματικά, και απροβλημάτιστα τα στενά απαραβίαστα όρια του ηπειρωτικού σώματος.

Το άγγιζαν, το έσπρωχναν με χίλιους διαφορετικούς τρόπους, απέδιδαν με λεπτές αποχρώσεις της αφής την όποια προδιάθεση, το ενέπλεκαν σε μια αλληλεπίδραση που φάνταζε τρομαχτική και αποτρόπαιη στους Γάλλους, και αυτό σίγουρα γίνονταν αντιληπτό από τους ντόπιους.

Σε αντίθεση με αυτούς, εγώ ένιωθα άνετα στην συνθήκη και το περιβάλλον. Ο μεσόγειος άνθρωπος εντός μου ανταπέδιδε τα βλέμματα και αντιμετώπιζα την σωματική επαφή σαν μια φυσιολογική και αναπόφευκτη ρουτίνα. Ένιωθα να γίνομαι κοινωνός του γηγενούς τρόπου και αυτό δημιουργούσε την προϋπόθεση  μιας αμεσότερης εγγύτητας και μια σωματοποιημένης επικοινωνίας.

Όσο περνούσαν οι μέρες αυτή αίσθηση γινόταν εντονότερη.